نام بیماری: مگس مینوز

• ایجاد دالان های خاکستری رنگ روی برگ ها.

• دالان ها محدود شده توسط رگبرگهای برگ.

• برگ ها ممگن است پیش از موعد مقرر بریزند.

در اثر تغذیه لاروهای مگس مینوز در هر دو طرف سطح برگ خطوط خاکستری کمرنگ مارپیچی شکل یا نامنظم ڟاهر می شود. این دالان ها معمولا محدود به رگبرگ های برگ هستند و فضولات سیاه رنگ به جای مانده از لاروها در درون دالان ها به صورت ردپایی از آنها قابل مشاهده می باشد. این دالان ها ممکن است که در تمام برگهای گیاه ایجاد شود. برگ های خسارت دیده ممکن است پیش از موعد مقرر بریزند و این امر سبب کاهش محصول و اندازه میوه خواهد شد. در اثر کاهش برگ، میوه ها دچار آفتاب سوختگی خواهند شد.

خسارت توسط چندین مگس مینوز متعلق به خانواده Agromyzidae ایجاد می شود. این خانواده دارای چندین هزار گونه با پراکنش جهانی است. دو گونه Liriomyza sativae و Liriomyza trifolii از مگس های مینوز در ایران گزارش شده است. در بهار، حشرات ماده بافت های برگ را سوراخ می کنند و معمولا در امتداد حاشیه های برگ تخم گذاری می کنند. لاروها از بافت میانی برگ تغذیه کرده و دالان های مارپیچی بزرگ سفید رنگ ایجاد می کنند که فضولات سیاه رنگ آنها در درون این دالان ها به جای می ماند. زمانیکه لاروها به مرحله بلوغ رسیدند، سوراخی را در سطح زیرین برگ ایجاد کرده و به زمین می افتند و در آنجا به شفیره تبدیل می شوند. بقایای گیاهی نزدیک میزبان محل تبدیل شدن به شفیره است. مگس های مینوز برگ جذب رنگ زرد می شوند.

برای کنترل بیولوژیک آفت مگس مینوز می توان از زنبور پارازیتوئید Diglyphus isaea استفاده کرد. این زنبور لارو مگس های مینوز را از بین می برد و به آنها فرصت تبدیل شدن به مگس بالغ را نمی دهد. با فعاليت شکارگری لارو و حشره كامل مگس شکارگر سنوزیا (Coenosia attenuata)، به ميزان قابل توجهی از جمعيت پشه های خاكزی، مگس های مينوز و سفيدبالک ها كاسته می شود. همچنین کفشدوزک ها مگس های مینوز برگ را شکار می کنند. روغن نیم، عصاره دانه نیم ۵% یا اسپینوزد از طریق بازداشتن مگس های بالغ از تغذیه و کاهش تخم گذاری، میزان خسارت را کاهش می دهند. این مواد تاثیر منفی کمی روی دشمنان طبیعی و حشرات گرده افشان دارند.

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. باید توجه داشت که آفت کش ها سبب کاهش جمعیت دشمنان طبیعی شده و مقاومت مگس های مینوز به سموم را افزایش می دهند. اسفناج، خیار، فلفل و گوجه فرنگی سمومی مانند کلرپیریفوس 40.8 % (دورسبان)، آبامکتین 1.8% (ورتیمک)، سیرومازین 75% (تریگارد)، آزادیراختین 1% (نیم آزال) و یا تيوسيكلام هيدروژن اكسالات 50% (اویسکت) را می توان به صورت گردشی استفاده نمود تا از ایجاد مقاومت در مگس های مینوز به سموم جلوگیری کرد. زمان استفاده از این سموم به محض مشاهده اولين خسارت بر روی گیاه می باشد. نخود و نخود فرنگی سموم کلرپیریفوس 40.8 % (دورسبان) و سیرومازین 75% (سیروگارد) برای کنترل مگس مینوز در نخود قابل توصیه می باشند. به محض مشاهده اولین علائم خسارت بر روی گیاه می توان از سموم ذکر شده استفاده کرد.