نام بیماری: سیاهک پنهان گندم

• خوشه های سبز تیره.

• هنگام فشرده شدن، از دانه ها توده سیاه رنگ حاوی اسپورهای قارچ خارج می شوند.

• کوتاه ماندن گیاه.

• سنبله ها از هم بازتر می شوند و در زاویه بیشتری نسبت به محور اصلی خوشه قرار می گیرند.

• پوشینه خارجی ممکن است کاهش پیدا کند.

اولین علایم بیماری سیاهک پنهان گندم اندکی پس از گرده افشانی گلها رخ می دهد. خوشه های آلوده نسبت به خوشه های سالم بیشتر رنگ سبز را نشان می دهند. پوسته بذر سالم به نظر می رسد اما محتویات داخل آن با یک توده پودری سیاه جایگزین می شود. اندازه دانه ها و شکل آنها تفاوتی با دانه های سالم ندارد، اما دانه های آلوده به رنگ قهوه ای متمایل به خاکستری در می آیند. هنگام فشرده شدن دانه ها، توده سیاه رنگ حاوی اسپورهای قارچ خارج می شود. گیاهان گندم آلوده ممکن است کمی کوتاهتر از گیاهان سالم باشند. سر خوشه ها ممکن است پوشینه خارجی کوتاه تری داشته باشد، یا حتی هیچ پوشینه خارجی نداشته باشد. معمولاً همه دانه های سنبله تحت تأثیر این قارچ قرار می گیرند اما احتمالاً همه خوشه های گیاه آلوده نمی شوند.

علایم بیماری سیاهک پنهان گندم توسط قارچ Tilletia caries ایجاد می شود، که به شکل اسپورهای خفته روی دانه ها و درون خاک تا دو سال زنده می ماند. در مناطقی که اسپورها در خاک زنده می مانند، آلودگی بیشتر از همان مراحل اولیه رشد گیاه، درست پس از جوانه زنی ایجاد می شود. این قارچ همچنین می تواند ساقه های جوان گندم را قبل از بیرون آمدن از خاک توسط میسلیوم آلوده کند. سپس آنها به تدریج بافت های داخلی گیاه را آلوده می سازند و در نهایت به گل آذین ها و دانه ها می رسند. برخی از دانه های گندم هنگام برداشت باز می شوند و اسپورهای جدید آزاد می کنند که با جریان هوا بر روی خاک قرار می گیرند تا چرخه جدیدی را شروع کنند. مابقی بذرهای برداشت شده می توانند سبب انتقال بیشتر آلودگی شوند. دمای مناسب خاک برای جوانه زنی اسپورها در محدوده 5 تا 15 درجه سانتیگراد می باشد.

تیمار بذر با آب گرم (45 درجه سانتیگراد) به مدت 2 ساعت قبل از کاشت، اسپورها را از بین می برد.

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. ضدعفونی بذرها با قارچکش های کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام)،تیابندازول + فلوتریافول 5% (وینسیت پی)، تریادیمنول 7.5% (بایتان)، کاربوکسین تیرام 40% (ویتاواکس اف اف)، تری تيكونازول 20% (رئال)، تبوکونازول 6% (راکسیل)، تبوکونازول 2% (راکسیل)، دیفنوکونازول 3% (دیویدند)، دیفنوکونازول 3% (دیویدند)، پروتيوكونازول + تبوكونازول 40 % (لاماردور)، تتراکونازول 12.5% (لوسپل) و تری تيكونازول + پیراکلواستروبین 12% (اینشورپرفرم) در کنترل بیماری سیاهک پنهان گندم موثر می باشد. در صورتی كه سياهک های آشكار و پنهان با هم در مزرعه دیده شوند از كاربوكسين تيرام 75% (ویتاواکس تیرام) استفاده شود.