نام بیماری: لکه قهوه ای برنج

• تشکیل لکه های قهوه ای دایره ای با مرکز خاکستری تا سفید و حاشیه های مایل به قرمز روی گیاهان بالغ.

• زردی و پژمردگی ساقه ها و برگ ها.

بیماری لکه قهوه ای برنج با طیف گسترده ای از علائم مشخص می شود. با این حال، وجود لکه های قهوه ای دایره ای یا بیضی شکل با هاله زرد در مرحله پنجه زنی از مشهودترین علایم این بیماری است. با بزرگ شدن لکه ها ، مرکز این لکه ها خاکستری شده و حاشیه قهوه ای مایل به قرمز اطراف لکه ها قابل مشاهده است. تغییر رنگ ساقه یکی دیگر از علائم مشخصه این بیماری است. در ارقام حساس، طول لکه ها ممکن است به 5 تا 14 میلیمتر برسد و می تواند باعث پژمردگی برگ ها شود. در ارقام مقاوم، لکه ها سوزنی شکل و به رنگ زرد قهوه ای می باشند. آلودگی گلوم ها تعداد دانه های موجود در هر خوشه و وزن هر دانه برنج را کاهش می دهد و در نهایت کیفیت دانه کاهش می یابد.

علایم بیماری لکه قهوه ای برنج توسط قارچ Cochliobolus miyabeanus ایجاد می شود. این قارچ می تواند بیش از چهار سال در بذر زنده بماند و از طریق هاگ های (اسپورهای) موجود در هوا به گیاهان سالم انتقال پیدا کند. بقایای گیاهی آلوده در مزرعه و علف های هرز از دیگر روش های رایج انتشار بیماری است. لکه قهوه ای برنج می تواند در تمام مراحل رشدی گیاه ایجاد شود، اما از مرحله پنجه زنی تا رسیدن دانه، گیاه به این بیماری بسیار حساس می باشد. این بیماری اغلب در مزارعی که سوء مدیریت خاک برای ریز مغذی ها وجود دارد شایع می باشد. با استفاده از کودهای حاوی سیلیس این بیماری به شکل قابل توجهی کنترل می شود. استفاده از مخلوط کود گاوی و کودهای شیمیایی نیز تا حدودی از شدت آن می کاهد. رطوبت زیاد (86 تا 100 درصد)، در معرض قرار گرفتن برگ به مدت طولانی با رطوبت و دمای بالا (16 تا 36 درجه سانتیگراد) برای رشد این قارچ بسیار مطلوب است.

ضدعفونی بذر از طریق قرار دادن بذرها در آب گرم با دمای 53 تا 54 درجه سانتیگراد به مدت 10 تا 12 دقیقه توصیه می شود. برای اثر بخشی بیشتر، می توان بذرها را به مدت 8 ساعت در آب سرد قبل از قرار دادن آنها در آب گرم قرار داد. نتايج تحقيقات نشان داده که جدايه های غيربيماری زا از گونه های آلترناريا وجود دارند که می توانند به عنوان آنتاگونيست های بالقوه برای کنترل بيماری لکه قهوه ای برنج معرفی گردند.

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. بهترین راه کنترل این بیماری ضدعفونی بذور با قارچکش کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام) به میزان 2 در هزار به مدت 24 ساعت می باشد.