نام بیماری: کپک خاکستری

• کپک خاکستری روی برگ ها، شاخه ها، میوه ها یا غلاف ها.

• لکه های کرکدار خاکستری تا قهوه ای ناشی از رشد قارچ بر روی اندام های گیاه.

• پژمردگی، قهوه ای شدن و مرگ قسمت های آسیب دیده گیاهان.

• ریزش شاخه ها و تشکیل شانکر در قسمت های چوبی گیاه.

قارچ عامل بیماری کپک خاکستری (بوتریتیس) بیشتر به گل‎ها و میوه ‎ها یا غلاف ها خسارت وارد می کند ولی می تواند روی ساقه ‏ها، برگ‎ها و دانه ‎ها را نیز آلوده کند. در ابتدا لکه های کوچک قهوه ای و آب سوخته روی قسمت های گیاهی که در تماس با خاک و یا آسیب دیده هستند ظاهر می شود. سپس بر روی این لکه ها، کپک های خاکستری تا قهوه ای ایجاد می شود. در نهایت، کپک بر روی میوه های جوان و غلاف ها رشد کرده و ظاهر کرکی به آنها می دهد. همچنین علایم این بیماری در طول انبارداری نیز ظاهر می گردد. در هر دو حالت، خسارت وارده به محصول بسیار زیاد است. در صورت کاشت ارقام حساس، بیماری ایجاد شده توسط این قارچ مرگ گیاه را به همراه دارد. در برخی موارد، ریزش شاخه ها و تشکیل شانکر در قسمت های چوبی گیاه گزارش شده است.

علایم بیماری کپک خاکستری (بوتریتیس) توسط قارچ Botrytis cinerea که توانایی رشد بر روی تمامی قسمت های گیاهی را دارد ایجاد می شود. آب و هوای مرطوب، به همراه باران و هوای خنک شرایط مناسبی را برای رشد این قارچ فراهم می کند. دمای مناسب برای رشد این قارچ و بیماری زایی توسط آن 15-20 درجه سانتی گراد می باشد. علایم ابتدا بر روی برگ ها و یا قسمت های آسیب دیده گیاه ناشی از عملیات کشاورزی یا تگرگ ظاهر می شود. برگ های پایینی گیاه بیشترین حساسیت را به آلودگی دارند. آبیاری بیش از حد نیاز و کشت متراکم به دلیل ایجاد محیط مرطوب، رشد قارچ را تسهیل می کند.

قارچ کش های بیولوژیک حاوی Trichoderma harzianum به طور موثر بیماری کپک خاکستری (بوتریتیس) را روی گیاهان مختلف کنترل می کنند. همچنین برای کنترل این بیماری بر روی کاهو قارچ کش های حاوی باکتری Streptomyces griseovirides در دسترس می باشند. نتایج نشان داده که مخمرهای Aureobasidium pullulans, Candida membranifaciens, Cryptococcus albidus, R. glutinis و Rhodotorula mucilaginosa, Papilioterama flavescens, Ogataea cortices, Metschnikowia koreensis پتانسیل بازدارندگی از رشد بیمارگر کپک خاکستری کیوی فروت را دارا می باشند.

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. کنترل این بیماری به دلیل اینکه این قارچ می تواند گیاه را در مراحل پایانی رشد و نزدیک به برداشت محصول آلوده کند، بسیار دشوار می کند. همچنین کنترل شیمیایی در این مرحله به دلیل باقی ماندن سموم بر روی محصول توصیه نمی شود. در صورت آلودگی در اوایل فصل، سمپاشی قسمت های هوایی گیاه می تواند موثر واقع شود. ایجاد مقاومت به سم در صورت استفاده مداوم قابل انتظار می باشد. انگور برای کنترل بیماری کپک خاکستری انگور می توان از ايپروديون (رورال) به ميزان یک در هزار يا كلروتالونيل (براوو) به ميزان 1.5 در هزار در چهار نوبت که نوبت اول بعد از گلدهی و هنگام تشكيل حبه های جوان، نوبت دوم قبل از تماس حبه ها با هم، نوبت سوم هنگام رنگ انداختن حبه ها و نوبت چهارم سه هفته قبل از برداشت استفاده کرد. کیوی استفاده از قارچکش ایپرودیون + کاربندازیم 52.5% (رورال تی اس) به میزان 2 در هزار در صورتی که میزان آلودگی بالای 6 درصد باشد در کنترل بیماری کپک خاکستری موثر می باشد. گوجه فرنگی قارچکش های کاربندازيم 60% (باويستين)، بنوميل 50% (بنليت) و ايپروديون + کاربندازيم 52.5% (رورال تی اس) در کنترل کپک خاکستری گوجه فرنگی قابل توصیه می باشند. بادام زمینی در صورت بروز آلودگی زودهنگام می توان از محلول پاشی با کلروتالونیل برای کنترل گسترش آن استفاده کرد.