نام بیماری: پروانه تک نقطه ای

• تغذیه از برگ، خوشه و سایر اندام های گیاه.

• قطع شدن و ریزش خوشه چه های برنج.

لارو پروانه تک نقطه ای برنج از قسمت های مختلف گياه برنج از قبيل برگ، خوشه ها و ساير اندام های هوايی برنج تغذيه می كند. خسارت آن در شاليزار شمال ايران بخصوص در گيلان در اواخر مرداد يا اوايل شهريور ماه كه معمولاً مصادف با زمان ظهور خوشه برنج می باشد اتفاق می افتد. در اين هنگام لاروها خوشه های برنج را شديداً مورد حمله قرار داده و در اثر تغذيه از خوشه چه ها موجب قطع و ريزش آنها می گردد، در نتيجه مقدار زيادی خوشه به همراه دانه به زمين می ريزد.

پروانه تک نقطه ای برنج Cirphis unipuncta زمستان را بصورت لارو و گاهی شفيره در خاک می گذراند. پروانه های ماده اكثراً در مزارعی كه حاشيه آن از تراكم علف های هرز بيشتری برخوردار است تخمريزی می كنند و تخم های خود را بطور دسته جمعی و يا رديفی روی سطح تحتانی برگ های پژمرده و يا پوسيده گياهان (گرامينه ها) وحشی و مواد گياهی خشک شده قرار می دهد. طول دوره رشد لاروی 19 تا 25 روز می باشد. لاروها روزها گياه ميزبان خود را رها كرده و به زير كلوخه های خاک، شكاف های زمين، زير برگ ها و يا پايه گياهان مخفی شده و شب ها از پناهگاه خود خارج شده و كليه قسمت های سبز گياه را مورد حمله و تغذيه قرار می دهند. لاروها در زير كلوخه های خاک، شكاف های زمين و زير برگها تبدیل به شفیره می شوند. پروانه تک نقطه ای برنج در شرايط گيلان 3 تا 4 نسل ايجاد می كند. شب پره های نسل اول در اوايل مرداد ماه و شب پره های نسل دوم در اواسط شهريورماه ظاهر می گردند.

زنبورهای تريكوگراما و Telenomns minimus موجب پارازيته شدن دستجات تخم آفت می گردد. مگس .Winthemia sp از خانواده Tachinidae از دشمنان طبيعی اين آفت می باشد كه از لاروهای آفت تک نقطه ای نيز تغذيه می نمايند. زنبورهای جنس .Apanteles sp روی اين حشره نيز فعاليت می نمايد. همچنین سه گونه پارازیتوئیدهایی که در مرحله لاروی این آفت انگلی فعالیت می کنند شامل Compsilura concinnata، Peribaea tibialis و Cotesia rufricus هستند. باکتری Bacillus thuringiensis جهت کنترل لاروهای سنین پایین آفت موثر است.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. استفاده از سموم تری کلروفن 80% (دیپترکس) و یا مالاتیون 57% می تواند در کنترل این آفت موثر باشد. بهترين زمان سمپاشی عليه اين آفت اواخر خرداد و اوايل تير ماه می باشد. زيرا در اين موقع حشره كش های مورد نظر روی بوته های كوتاه و جوان برنج كه شاخه و برگ كمتری دارند به محلول سمی آغشته شده و باعث تلف شدن آنها می گردد. در مرحله زايشی گياه برنج (تشكيل خوشه ها) نيز لازم است در صورت طغيان اين آفت در مزارع برنج سمپاشی یکبار دیگر تکرار شود.