نام بیماری: پوسیدگی طوقه برنج

• گیاهچه ها و گیاهان بالغ آلوده از گیاهان سالم بلندتر، باریک تر و به رنگ سبز روشن تا زردرنگ هستند.

• ایجاد لکه روی طوقه گیاهچه ها و مرگ گیاهچه.

• تشکیل ریشه های نابجا از گره های پایین ساقه.

• بوته های آلوده تشکیل دانه های پوک می دهند.

بیماری پوسیدگی طوقه برنج (باکانه) باعث می شود که در خزانه گیاهچه های آلوده از گیاهان سالم بلندتر، باریک تر، سبز روشن تا زردرنگ مشاهده شوند. در قسمت پایینی گیاهان آلوده توده سفیدرنگ پنبه ای که شامل میسلیوم های قارچ بیمارگر است مشاهده می شود. گیاهچه های آلوده دارای لکه هایی روی طوقه هستند و می توانند قبل از انتقال گیاهچه به زمین اصلی یا بلافاصله پس از آن سبب مرگ گیاهچه شوند. در مزرعه نیز گیاهان آلوده ارتفاع بلندتری داشته و چند سانتیمتر از گیاهان طبیعی بلندتر هستند. ساقه آنها نازکتر بوده و دارای برگهای زرد مایل به سبز تا سبز کمرنگ هستند. در بوته های آلوده از گره های پایین ساقه ریشه های نابجا رشد می کند. ساقه های آلوده قهوه ای و پوسیده می شوند و پنجه های آلوده می میرند. اگر گیاهان تا مرحله بلوغ زنده بمانند، بوته های آلوده زودتر به خوشه رفته و دانه هایی پوک و یا نیمه پر تولید می کنند.

عامل بیماری پوسیدگی طوقه برنج (باکانه) قارچ Fusarium fujikuroi است که از طریق بذر از سالی به سال دیگر منتقل می شود، اما درصورت وجود بیمارگر در بقایای گیاهی یا خاک نیز ممکن است بیماری رخ دهد. این بیماری از طریق باد یا آبی که حاوی اسپورهای قارچ می باشد از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می‌شود. همچنین این بیماری می تواند از طریق عملیات مزرعه ای پخش شود مانند برداشت گیاهان آلوده که اسپورهای قارچ از گیاهان آلوده به دانه های سالم انتقال می یابد. نشاهای حاصل از خزانه های شديداً آلوده كه ظاهراً سالم بنظر می رسند، بيماری را به مزرعه منتقل می كنند.

تاکنون روش کنترلی بیولوژیک برای این بیماری گزارش نشده است.

ضدعفونی بذرها قبل از کاشت با سموم قارچکش کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام)، تیوفانات متیل تیرام 80% (همایکت)، تری فلومیزول 15% (تریفمین)، فلودیوکسونیل 2.5% (سلست) و یا اکسیدمس 75% (نوردوکس) می تواند در پیشگیری از بیماری نقش موثری داشته باشد. بذر به مدت 24 ساعت در محلول سمی خيسانده و سپس برای جوانه زدن در گرمخانه نگهداری شود. تيوفانات متيل تيرام، تری فلوميزول و فلوديوكسونيل منحصرا جهت كاربرد در شمال كشور می باشد.