نام بیماری: پاخوره

• ریشه ها و ساقه تیره شده و برگ های پایینی زرد می شوند.

• وجود بخش های سفید در مزرعه ناشی از سوء تغذیه گیاهان.

• گیاهان ممکن است به راحتی از خاک کنده شوند.

بیماری پاخوره غلات را می توان در مراحل ابتدایی آن با شکافتن ریشه شناسایی کرد. در این حالت مغز ریشه به رنگ سیاه در می آید. در مراحل بعدی بخش تحتانی ساقه و بسیاری از ریشه ها سیاه خواهند شد. بیماری پاخوره تمامی پنجه های گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است بخش هایی از مزرعه به طول چند متر را آلوده سازد. بوته های آلوده به آسانی از خاک بیرون آمده یا از محل طوقه می شکنند و ریشه چنین بوته هایی تنک، سیاه، کوتاه و ضخیم و محدود می شود، ولی در صورت رطوبت زیاد در فصل رشد، سیاه شدگی ریشه ها به سمت طوقه و قاعده ساقه ادامه می یابد. ساقه های بیمار در قاعده ضعیف و گاهی ممکن است کج شده و روی زمین بیافتند. معمولاً برگ های پایینی زرد رنگ می شود. این بیماری را بنام بیماری سفید شدن سنبله نیز می نامند، زیرا هر چه فصل رشد گیاه به انتها نزدیک می شود سنبله های مرده به نحو فزاینده ای در بخش های آلوده مزرعه بیشتر می گردند.

قارچ عامل بیماری پاخوره غلات Gaeumannomyces graminis می باشد که در بوته های بیمار میزبان و در بقایای آنها باقی می ماند. ریشه های میزبان هنگام رشد در خاک، در اثر تماس با بقایای آلوده بیمار می شوند. آلودگی در فصل رویش اتفاق می افتد و حرارت مناسب برای آن 10 تا 20 درجه سانتیگراد است و بنابراین در پاییز و اوایل بهار در طوقه و قاعده ساقه بیشتر پیشروی می کند. این بیماری در خاک های قلیایی و تاحدی خنثی، غیرحاصلخیز و فاقد زهکشی مناسب شدت دارد و در خاک های مرطوب و جاهایی که گیاه میزبان سه تا چهار سال پی در پی و بطور مستمر کشت می شود، شدیدتر است. اسپورها می توانند با باد، آب، حیوانات و ابزار و ماشین آلات مزرعه منتقل شوند. عامل بیماری زا نسبتاً به رقابت حساس است و به خوبی با میکروارگانیسم های بومی خاک همزیستی نمی کند.

باکتری های مختلف از خانواده سودوموناس قادر به سرکوب موثر پاتوژن هستند. آنها آنتی بیوتیک تولید می کنند و برای مواد مغذی ضروری مانند آهن رقابت می کنند. باکتری‌های مولد فنازین یا 2،4-دی استیل فلوروگلوسینول نیز در برابر بیماری پاخوره مؤثر بوده‌اند. می توان از سویه های آنتاگونیست قارچ نیز استفاده کرد، به عنوان مثال گونه غیربیماری زا Gaeumannomyces graminis variant graminis دانه های گندم را دربر گرفته و به ایجاد مقاومت در برابر پاتوژن کمک می کند. همچنین کنترل بیولوژیکی بیماری پاخوره توسط باکتری های آنتاگونیست Q92 ،B29 ،66 و Q18 در بعضی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. ضدعفونی بذرها با قارچکش های دیفنوکونازول 3% (دیویدند) به میزان 2 در هزار، تریادیمنول 7.5% (بایتان) به میزان 1.5 در هزار برای جو و 2 در هزار برای گندم و کاربندازیم 60% (باوستین) به میزان 2 در هزار در کاهش شدت بیماری موثر می باشد.