نام بیماری: سرخورطومی برگ یونجه

• تغذیه لاروها از غنچه های انتهايی و با گذشت زمان و بزرگتر شدن آنها، از برگچه ها.

• در صورت تغذیه شدید لاروها، بوته بدون برگ خواهد شد.

آسيب و زيان اصلی آفت سرخورطومی برگ یونجه ناشی از تغذيه لاروهای آن از شاخ و برگ های يونجه می باشد. لارو سرخرطومی در آغاز از غنچه های انتهايی و با گذشت زمان و بزرگتر شدن آنها، از برگچه ها تغذيه می كند. در صورتی كه روند تغذيه با شدت بالايی ادامه يابد، بوته ها به طور كامل بدون برگ خواهند شد. آسیب سرخورطومی برگ يونجه در فصل بهار و در يک مدت 4 تا 6 هفته ای رخ می دهد كه اين بازه زمانی همزمان با چين اول خواهد بود. حشره بالغ پس از ظهور برای مدت كوتاهی از سطح پوست ساقه های يونجه تغذيه كرده و اين قسمت از ساقه ها را در جهت درازا دچار سايش می كند.

حشرات بالغ سرخرطومی برگ يونجه به رنگ قهوه ای تا خاکستری تيره بوده و در حدود 50 ميليمتر طول دارد. سرخرطومی يونجه بر پايه شرايط اقليمی محل رشد، به دو صورت تخم و حشره كامل زمستان گذرانی می كند. در مناطق سردسيری حشره بالغ در اواخر زمستان از خواب زمستانی بيرون آمده و وارد يونجه زارها می شود. حشره ماده بالغ آغاز به تخم ريزی در درون ساقه های يونجه می كند. اين تخم ها زرد رنگ بوده و پس از رشد جنين و به هنگام تفريخ به رنگ تيره در می آيند. تخم ها به طور معمول در اواخر زمستان يا اوايل بهار تبديل به لارو می شوند، ولی در مناطق گرمسيری اين تخم ها اواخر زمستان به لارو تبديل می شوند. لاروها سبز كمرنگ بوده و يک خط سفيد نازک در وسط سطح پشتی آنها وجود دارد. سر لاروها سياه رنگ است. لارو سرخرطومي دارای چهار سن لاروی است و در كل سه بار پوست اندازی می كند. در مناطق سرد، اين آفت دارای يک نسل در سال بوده، ولی در مناطق گرمسير تا سه نسل در سال می تواند توليد كند.

سرخرطومی برگ يونجه تعداد زيادی دشمنان طبيعی دارد كه به صورت شكارگری و انگل واره ای (پارازيتوئيدی) در كاهش جمعيت آفت نقش بسيار مهم بويژه اواخر فصل بهار و در طول فصل تابستان دارند. از مهم ترين شكارگرهای لارو سرخرطومی برگ يونجه، كفشدوزک هفت نقطه ای septempunctata Coccinella است. انگل واره ها در ايران همه متعلق به زنبورهای خانواده Ichneumonidae هستند. در اين ميان زنبورهای جنس Bathyplectes، لاروهای سرخرطومی را پارازيته می كند. در كشور ما دو گونه از اين زنبورها به نام های B. curculionis و B. annurus در بيشتر مناطق كشت يونجه فعاليت می كنند. البته اين زنبورها يک نسلی بوده و مدت فعاليت محدودی دارند. زنبورهای جنس Pattasson از خانواده Mimaridae نيز از ديگر حشرات مفيد بوده كه تخم های سرخرطومی را پارازيته می كند. همچنين زنبورهای جنس Dibracoides از خانواده Pteromolidae شفيره ها را مورد حمله قرار می دهد. زنبور leucarthros Necremnus از خانواده Eulophidae نيز يكی ديگر از انگل های شفيره سرخرطومی يونجه است.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. در صورتی كه زمستان گذرانی آفت به صورت تخم باشد، تفریخ تخم ها زودتر و در نتیجه مبارزه شیمیایی بایستی زودتر انجام شود. بهترين زمان مبارزه شيميایی با اين آفت در زمان تفريخ 50 درصد از تخم ها است، زیرا آفت در بيشينه شرايط حساسيت خود بوده و از سوی ديگر شكارگرهای آن نيز در كمينه شمار خود هستند. در مناطق گرمسير اين شرايط همزمان با فصل پاييز خواهد بود. برای كنترل شيميایی سرخرطومی برگ يونجه سموم فوزالن 35% (زولون)، مالاتيون 57%، فن والريت 20% (سومیسیدین) و فیپرونیل 80% (سولیتر) قابل توصيه می باشند. در صورتی كه علوفه توليدی به صورت تازه به مصرف دام ها برسد، بايستی از مالاتيون استفاده شود. در كل رعايت دوره دوام و اثر كشندگی (كارنس) 15 روزه برای سموم ذكر شده ضروری است.