نام بیماری: پروانه مینوز گوجه فرنگی

• دالان های نامنظم خاکستری تا سفید روی برگچه های برگ.

• بعداً نکروزه (قهوه ای) می شود.

• مجراها و سوراخ های بزرگ درون ساقه.

• علائم سیاه روی میوه ها در جای ورود یا خروج آنها.

• توقف رشد.

• حشرات بالغ قهوه ای نقره ای بوده و به طول 5 تا 7 میلیمتر.

آلودگی به پروانه مینوز (بید یا توتا گوجه فرنگی) در کل مراحل رشدی گیاه گوجه فرنگی رخ می دهد و می تواند هر قسمت گیاه را تحت تأثیر قرار دهد. لاروها جوانه های رأسی گیاه، برگچه های نرم جوان و گلها را ترجیح می دهند. لاروها روی برگها دالان های نامنظم، خاکستری تا سفید ایجاد می کنند که ممکن است بعداً نکروزه یا قهوه ای شوند. لاروها ممکن است مجراهای را در ساقه ایجاد کنند که بر رشد گیاه تأثیر می گذارد. روی میوه ها، نقاط سیاه رنگ را می توان در محل ورود یا خروج لاروها مشاهده کرد. این دهانه به عنوان نقاط ورودی عوامل بیماری زای ثانویه عمل می کند و منجر به پوسیدگی میوه می شوند.

پروانه مینوز گوجه فرنگی (بید یا توتا گوجه فرنگی) (Tuta absoluta) به دلیل قابلیت تولید مثل بالا (با حداکثر 12 نسل در سال) یک آفت ویرانگر گوجه فرنگی است. ماده ها ممکن است حداکثر 300 تخم کرم رنگ در قسمت زیرین برگ بگذارند. تفریخ تخم ها در دمای 26 تا 30 درجه سانتیگراد و 60 تا 75 درصد رطوبت نسبی رخ می دهد. لاروها سبز کم رنگ هستند و نوار مشکی مشخصی در پشت سر آنها قرار دارد. در شرایط مطلوب (دما و رطوبت مناسب) تکامل آنها در حدود 20 روز به پایان می رسد. بالغ ها قهوه ای نقره ای و به طول 5 تا 7 میلیمتر هستند و در طول روز بین برگ ها پنهان می شوند. این آفت می تواند به صورت تخم، لارو یا بالغ روی برگها یا در خاک زمستان گذرانی کند.

چندین شکارچی که از پروانه مینوز گوجه فرنگی تغذیه می کنند شامل زنبور انگلی Trichogramma pretiosum و شپشک های Nesidiocoris tenuis و Macrolophus pygmaeus. چندین گونه قارچی از جمله Metarhizium anisopliae و Beauveria bassiana به تخم ها، لاروها و بالغ ها حمله می کنند. عصاره های دانه چریش یا نیم یا حشره کش های حاوی باکتری Bacillus thuringiensis یا اسپینوساد 24% (تریسر، اسپانسر) و یا آزادیراختین 0.15% (نیمارین) نیز موثر هستند.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. از آنجا که بخش مهمی از مراحل زندگی آفت در داخل بافت های گیاه میزبان سپری می شود، کنترل شیمیایی این آفت مشکل است. از طرفی به دلیل قدرت باروری بالا و همچنین تعداد نسل زیاد، پتانسیل بالایی در ظهور مقاومت به حشره کش ها دارد. لذا باید از سموم مؤثر به صورت متناوب استفاده کرد. آفت کش هایی که برای مدیریت آفت پروانه مینوز توصیه می شوند ایندوکساکارب 15% (آوانت)، تيوسيكلام هيدروژن اكسالات 50% (اویسکت)، فلوبن دياميد 20% (تاکومی) و لوفنورون + امامکتین بنزوات 50% (پروکلیم فیت) می باشند.