نام بیماری: لکه خرمایی گندم

• بروز لکه‌های قهوه‌ای مایل به زرد با حاشیه زرد در سطح برگ‌ها.

• توسعه لکه‌ها از نوک برگ‌ها به سمت وسط.

• تولید دانه‌های صورتی-قرمز و یا سیاه رنگ.

علائم بیماری لکه خرمایی گندم با بروز لکه‌های سوخته (قهوه ای) یا زرد و یا هر دو در برگ‌ها آغاز می‌شود. ابتدا نقاط زرد مایل به قهوه‌ای و سوخته در سطح فوقانی برگ‌ها ظهور می‌یابد. با گذشت زمان و توسعه بیماری، لکه‌ها به شکل عدسی و خرمایی رنگ با حاشیه رنگ‌پریده و زرد در اندازه‌های مختلف نمایان شده و مرکز لکه‌ها خشک و خاکستری می‌شود. در شرایط مرطوب، مرکز لکه‌ها تیره می شود. با توسعه بیماری نقاط اولیه به هم پیوسته و به لکه‌های بزرگ تبدیل می‌شوند که سرانجام سبب مرگ و ریزش برگ‌ها می‌شود. بیماری سبب تغییر رنگ دانه‌ها به صورتی-قرمز شده و یا با همراهی سایر قارچ‌ها سبب تولید دانه‌های تیره می‌شود. در این بیماری گلوم ها تحت تاثیر قرار نمی گیرند.

علائم بیماری لکه خرمایی گندم توسط قارچ Pyrenophora tritici-repentis ایجاد می گردند. عامل بیماری در بقایای گندم و دانه‌های آن زمستان‌گذرانی می کند. در فصل بهار بعد از رشد و بلوغ گیاه، اسپورها تولید و رها شده و توسط باد و باران در فواصل کوتاه انتشار می‌یابند. اسپورها سبب آلودگی برگ‌های پایین شده و با تولید اسپورهای ثانویه سبب پراکنش بیماری در برگ‌های فوقانی و سایر گیاهان می‌شوند. به دلیل تولید توکسین (سم) توسط قارچ که به نور وابسته است، علائم زردی و سوختگی در گیاهان نمایان می‌شوند. رطوبت بالای 95 درصد برای تولید اسپورهای قارچی مساعد بوده و با افزایش رطوبت سطح برگ‌ها، و دمای بالای 10 درجه سانتیگراد به مدت 2 روز آلودگی‌های ثانویه را ایجاد می کند. دمای مطلوب برای انتشار اسپورهای قارچ 20 تا 25 درجه سانتیگراد می‌باشد.

برنامه کوددهی مناسب و متعادل برای حفظ میکروارگانیسم‌های آنتاگونیست (رقابت پذیر) در خاک توصیه می‌شود. عوامل قارچی مانند Alternaria alternata و Fusarium pallidoroseum و Acinetobacter calcoaceticus و Serratia liquefaciens و مخمر سفید با عامل قارچ لکه خرمایی در رقابت بوده و به طور قابل توجهی سبب کاهش بروز بیماری می‌شوند.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. در مرحله سه برگی و یا برگ پرچم استفاده از قارچکش های اسپیروکسامین + تبوكونازول + تریادیمنول 46% (فالکن) به میزان 0.75 در هزار و تری فلوکسی استروبین + تبوکونازول 75% (ناتیوو) به میزان 1.25 در هزار سبب کاهش شدید این بیماری می گردد.