نام بیماری: آنتراکنوز عدس

• لکه ها در ابتدا بر روی بخش های پایینی ساقه ظاهر شده و بعد از آن در بخش های دیگر گیاه توسعه پیدا می کنند.

• برگها قهوه ای می شوند.

• لکه های قهوه ای مایل به زرد در برگچه های تحتانی ایجاد شده و برگچه هایی که آلودگی شدید به بیماری دارند دچار مرگ زودرس می شوند.

آنتراكنوز عدس با ظهور لکه هایی روی برگ ها، ساقه ها، غلاف ها و دانه ها قابل تشخیص می باشد. لکه های خشک بیضی شکل به رنگ خاکستری تا قهوه ای مایل به زرد با حاشیه های قهوه ای تیره روی برگچه های قدیمی ایجاد می شود. در حالت شدید بیماری، برگچه ها پژمرده و خشک می شوند و در نهایت می ریزند و باعث ریزش برگ های گیاه می شوند. لکه های روی ساقه کشیده، فرو رفته و قهوه ای رنگ با حاشیه های تیره تر هستند. لکه ها با بزرگ شدن، پایه ساقه را احاطه کرده و باعث پژمردگی و از بین رفتن گیاه می شوند. غلاف ها دارای لکه های مدور، فرورفته با حاشیه های قهوه ای مایل به قرمز هستند که مرکز آنها قرمز رنگ می باشد. در همه موارد، نقاط کوچک تیره یا سیاه متمایزی بر روی بافت های مرده قابل مشاهده است. گاهی اوقات، یک شیرابه صورتی رنگ نیز ممکن است در مرکز آن ظاهر شود. همچنین ممکن است بذرهای آلوده چروکیده شده و تغییر رنگ دهند. به طور کلی، بنیه گیاه به شدت کاهش می یابد و ممکن است در شرایط نامساعد آب و هوایی دچار خوابیدگی (ورس) گردد.

بیماری آنتراکنوز عدس توسط قارچ Colletotrichum truncatum ایجاد می شود که می تواند حدود چهار سال یا بیشتر بر روی بذرها، بقایای گیاهی یا درون خاک زنده بماند. دو روش برای انتقال آلودگی به گیاهان جدید وجود دارد. آلودگی های اولیه هنگامی اتفاق می افتد که اسپورهای خاکزاد، گیاهچه را در هنگام سبز شدن آلوده کرده و به طور سیستماتیک در بافت ها رشد می کنند. در حالت دیگر، اسپورها توسط قطرات باران بر روی برگ های پایین تر بوته انتقال یافته و آلودگی را به سمت بالا شروع می کنند. سپس این قارچ اسپورهای بیشتری را درون لکه های در حال توسعه روی بافت های گیاهی تولید می کند (نقطه های تیره یا سیاه). این اسپورها در اثر ریزش باران به قسمت های فوقانی گیاه یا گیاهان دیگر انتقال می یابند (آلودگی ثانویه). هوای خنک تا گرم (بهینه 20 تا 24 درجه سانتیگراد)، خاک هایی با pH بالا، ماندگاری طولانی مدت رطوبت بر روی برگ (18 تا 24 ساعت)، بارندگی های مکرر و کانوپی های متراکم شرایط مساعدی را برای گسترش این بیماری بوجود می آورند. محصولات زراعی که تحت تاثیر تنش های تغذیه ایی قرار دارند حساسیت بیشتری به این بیماری دارند. در بدترین حالت، کاهش عملکرد می تواند تا 50 درصد نیز برسد.

برای کنترل برخی از گونه های مربوط به این قارچ (بر روی سایر گیاهان زراعی) از طریق خیساندن بذرهای آلوده در آب گرم با دمای 52 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه به نتایج خوبی رسیده اند. برای دستیابی به اثر مطلوب این روش باید دما و زمان دقیقا رعایت شود. عوامل بیولوژیکی نیز ممکن است به کنترل این آلودگی کمک کنند. قارچ Trichoderma harzianum و باکتری Pseudomonas fluorescens که به عنوان تیمار بذری مورد استفاده قرار می گیرند با برخی از گونه های قارچ Colletotrichum رقابت می کنند.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. ضدعفونی بذور می تواند برای کنترل بیماری موثر واقع شود. برای ضدعفونی بذور می توان از قارچکش های مانکوزب 80% (دیتان ام-45) به میزان 2 در هزار، کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام) به میزان 2 در هزار، کاپتان 50% به میزان یک در هزار، کاربوکسین 75% (ویتاواکس) به میزان 2 تا 3 در هزار و یا تیابندازول 60% (تکتو) به میزان 2 در هزار استفاده کرد. کاربرد قارچ کش های ذکر شده به صورت محلول پاشی قبل از گلدهی توصیه می شود و در صورت مساعد بودن شرایط برای شیوع بیماری لازم است استفاده از آنها تکرار شود.