نام بیماری: مگس میوه زیتون

• ایجاد سوراخ های به شکل مثلث بر روی میوه های رسیده.

• این سوراخ ها در ابتدا سبز تیره بوده و سپس به زرد مایل به قهوه ای تغییر رنگ می دهند.

• خسارت به گوشت میوه در اثر تغذیه لاروها.

• میوه های زیتون ممکن است خشک شده و قبل از رسیدن از درخت جدا شوند.

مگس های میوه زیتون ماده در میوه های رسیده تخم گذاری کرده که سوراخ های تخم گذاری براحتی قابل تشخیص می باشد. آنها یک شکل مثلثی و یک رنگ سبز تیره دارند که بعداً به رنگ قهوه ای مایل به زرد در می آید. فعالیت تغذیه ای لاروها از درون میوه ها در واقع چیزی است که سبب بدترین آسیب می شود. میوه های زیتون ممکن است زود خشک شده و بریزند. زخم ها همچنین ممکن است به عنوان نقاط ورود بیمارگرهای باکتریایی و قارچی باشند. در این حالت عملکرد و کیفیت میوه ها و روغن به خطر می افتد.

خسارت اصلی توسط لاروهای مگس میوه زیتون Bactrocera oleae ایجاد می شود که تنها میزبان آن درخت زیتون است. طول مگس های بالغ حدود 4 تا 5 میلی متر است. آنها دارای بدن قهوه ای سیاه و سر نارنجی و لکه های سفید یا زرد در هر دو طرف سینه هستند. آنها دارای بالهای نیمه شفاف با یک نقطه تیره نزدیک نوک و رگبال های تیره هستند. مگس میوه زیتون می تواند چندین ماه در مرحله بلوغ زنده بماند. ماده ها می توانند در طول زندگی تا 400 تخم تخم بگذارند. آنها با استفاده از یک گزش در پوست میوه های رسیده سوراخی را ایجاد کرده و یک تخم مرغ داخل آن قرار می دهند. لاروها سفید کرمی هستند و از گوشت میوه تغذیه می کنند و باعث آسیب قابل توجه و حتی ریزش میوه ها قبل از رسیدن می شوند. بسته به دما (دمای بهینه 20 تا 30 درجه سانتی گراد) سالانه 2 تا 5 نسل مگس میوه زیتون وجود دارد.

كارآمدترین عامل بیولوژیک كنترل كننده مگس زیتون در اسپانیا، Lasioperta berlesiane می باشد كه شکارچی تخم مگس زیتون می باشد. عوامل بیولوژیک دیگری نیز روی مراحل مختلف رشدی مگس زیتون فعال می باشند. زنبورهای گزارش شده به عنوان پارازیت لاروها شامل Eupelmus martelli و Eupelmus uorzonus ،Cyrtoptyx latipes Opius concolar ،Pnigalio mediterraneus ،Eurytoma martelli می باشند. همچنین زنبور Prolasioptera berlesiana به عنوان شکارچی تخم مگس زیتون معرفی شده است. پرندگان، مورچه ها، سوسک های كارابید و استفانیلید نیز به عنوان شکارگر شفیره ها در خاک فعال می باشند. همچنین استفاده از تركیباتی نظیر پودر كائولین و تركیبات مسی كه می تواند به تنهایی و یا به صورت مخلوط با یکدیگر استفاده شود به عنوان تركیبات جدید ممانعت كننده از تخمری زی عمل می كنند. سه بار محلولپاشی درختان زیتون با كائولین فرآوری شده (سپیدان WP)، با غلظت 5 درصد، با توجه به زمان تخم ریزی حشرات ماده می تواند بطور موفقیت آمیزی مانع از تخم ریزی مگس های ماده و در نتیجه كاهش خسارت شود. زمان كاربرد در مرحله اول یک تا دو هفته قبل از سخت شدن هسته زیتون و در مراحل بعدی با توجه به بیولوژی آفت (اوج شکار در تله های زرد چسبنده + فرومون جنسی) در منطقه مشخص خواهد شد.

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. کنترل شیمیایی مگس میوه زیتون شامل طعمه پاشی و سموم شیمیایی می باشد. استفاده از روش طعمه پاشی، جهت پیشگیری از خسارت مگس میوه زیتون می باشد. جلب كننده ها ممکن است از نوع غذایی (پروتئین هیدرولیزات به میزان 2 تا 2.5 درصد، نمک های آمونیوم یا اوره) یا میکروكپسول های حاوی جلب كننده جنسی به نام اسپیروكتال می باشد كه همراه با حشره كش های ديمتوات 40% به میزان یک در هزار، مالاتیون 57% به میزان 2 در هزار و دلتامترین 2.5% به میزان یک در هزار ترکیب شده که در کاربرد زمینی به میزان 300 میلی لیتر برای هر درخت استفاده می شود. برای طعمه پاشی هوایی از نسبت 6% پروتئین هیدرولیزات و 0.9% حشره کش و به میزان 10 لیتر در هر هکتار استفاده می شود. طعمع پاشی نیاز به کاربرد متوالی دارد. زمان دقیق كاربرد این روش، مستلزم شناخت صحیح از تراكم جمعیت آفت می باشد . استفاده از سموم شیمیایی وقتی توصیه می شود كه زمان مناسب طعمه پاشی گذشته و خسارت به میوه های زیتون به بالاتر از سطح زیان اقتصادی رسیده باشد. حشره كش های قابل استفاده در سمپاشی پوششی همانند حشره كش های ذكر شده در طعمه پاشی و با همان غلظت می باشد.