نام بیماری: آنتراکنوز

• مشاهده لکه های آب سوخته روی برگ ها، ساقه ها، غلاف ها یا میوه ها.

• ایجاد لکه های بیضی شکل با حاشیه به رنگ روشن.

• قسمت پایین ساقه خشبی و به رنگ قهوه ای تیره در می آید.

• ریزش برگ، خوابیدگی (ورس) گیاهان یا از بین رفتن نوک شاخه ها در موارد شدید بیماری.

فاکتورهای اثرگذار بر شدت علائم بیماری آنتراکنوز اسفناج و گوجه فرنگی شامل نوع محصول، واریته و شرایط محیطی می باشد. لکه های به رنگ خاکستری تا قهوه ای مایل به زرد بر روی برگ ها، ساقه ها، غلاف ها یا میوه ها ظاهر می گردد. این لکه ها می توانند به شکل دایره ای، بیضی یا بدون شکل هندسی خاص و با حاشیه های قهوه ای تیره، مایل به قرمز یا بنفش باشند. در شرایط آب و هوایی مساعد، لکه ها بزرگتر و تعداد آنها بیشتر شده و با هم ادغام می شوند و به رنگ قهوه ای تیره یا سیاه در می آیند. مرکز لکه ها به تدریج مایل به خاکستری می شود و در مراحل بعدی آلودگی، ممکن است نقاط سیاه رنگ ریزی به صورت پراکنده ظاهر شود. تغییر رنگ رگبرگ اصلی برگها به قرمز نیز در بعضی از محصولات رایج است. در موارد شدید بیماری، برگ ها پژمرده و خشک شده و می ریزند و باعث ریزش زودهنگام برگ ها در گیاه می شود. روی ساقه ها، لکه ها کشیده، فرو رفته و قهوه ای بوده و حاشیه های تیره تری دارند. با بزرگ شدن آنها، لکه ها ممکن است پایه ساقه را احاطه کرده و باعث پژمردگی و خوابیدگی (ورس) گیاه شوند. از بین رفتن نوک ساقه ها یا شاخه ها نیز در این بیماری رایج می باشد.

علائم بیماری آنتراکنوز اسفناج و گوجه فرنگی توسط چندین گونه قارچ از جنس .Colletotrichum spp ایجاد می شود. آنها در خاک، در بقایای گیاهان و میزبان های جایگزین بیش از چهار سال زنده می مانند. دو روش برای انتقال آلودگی به گیاهان جدید وجود دارد. آلودگی های اولیه هنگامی اتفاق می افتد که اسپورهای خاکزاد یا بذرزاد، گیاهچه را در هنگام سبز شدن آلوده کرده و به طور سیستماتیک در بافت ها رشد می کنند. در حالت دیگر، اسپورها توسط قطرات باران به برگ های پایین بوته انتقال یافته و آلودگی را شروع می کنند که به سمت بالا گسترش می یابد. آلودگی های ثانویه زمانی شروع می شوند که اسپورهای تولید شده در لکه های برگی یا میوه در اثر ریزش باران، شبنم، حشرات مکنده یا کارگران مزرعه به بخش های فوقانی گیاه یا گیاهان دیگر انتقال می یابند. دماهای خنک تا گرم (بهینه 20 تا 30 درجه سانتیگراد)، خاک هایی با pH بالا، ماندگاری طولانی مدت رطوبت بر روی برگ، بارندگی های مکرر و کانوپی های متراکم شرایط مساعدی را برای گسترش این بیماری بوجود می آورند. کوددهی متعادل باعث می شود که گیاهان زراعی کمتر مستعد بیماری آنتراکنوز شوند.

قبل از کاشت با غوطه ور کردن دانه ها در آب گرم می توان از گسترش بیماری آنتراکنوز جلوگیری کرد (دما و زمان بستگی به نوع محصول دارد). همچنین روغن نیم را نیز می توان اسپری کرد. عوامل بیولوژیکی نیز ممکن است به کنترل آلودگی کمک کنند. محصولات حاوی قارچ های Trichoderma harzianum و باکتری های Pseudomonas fluorescens ،Bacillus subtilis یا B. myloliquefaciens را می توان برای ضدعفونی بذرها مورد استفاده قرار داد. با مشاهده علائم بیماری، ترکیبات حاوی مس را می توان در محصولات مختلف برای مقابله با این بیماری اسپری نمود.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. بذرها را قبل از کاشت ضدعفونی کنید. می توان از بذرهای پوشش دار قبل از کاشت برای از بین بردن قارچ ها استفاده نمود. برای پیشگیری و کاهش خطر آلودگی به آنتراکنوز در اسفناج و گوجه فرنگی می توان از قارچکش های حاوی مس مثل مخلوط بردو 18% (بردوسيف، بردوفيكس) به میزان 5 در هزار، اکسی کلرورمس 35% (کوپراویت) به میزان 3 در هزار، بیکربنات پتاسیم 85% (کالیبان) به میزان 5 در هزار و یا مانکوزب 80% (دیتان ام-45) به میزان 1.5 تا 2 در هزار استفاده نمود.