نام بیماری: کمبود منگنز

• لکه‌های پراکنده رنگ‌پریده و زرد در بین رگبرگ‌های برگ‌های جوان.

• توسعه نقاط قهوه (نکروزه) در نواحی زرد رنگ برگ.

• در حالت کمبود شدید، گسترش نواحی قهوه‌ای (نکروزه) در سطح برگ و پژمردگی آنها.

علائم کمبود منگنز نسبت به سایر عناصر غذایی شدت کمتری داشته و به نوع گیاه بستگی دارد. در شرایط کمبود منگنز، رگبرگ‌های میانی در برگ‌های جوان گیاه سبز مانده، در حالی که لبه برگ‌ها در ابتدا به رنگ سبز کم‌رنگ درآمده و سپس با ادامه کمبود لکه‌های رنگ‌پریده و زرد بین رگبرگ‌ها را فرامی‌گیرد (زردی بین رگبرگی). با گذشت زمان، در برگ‌های زرد، لکه‌های کوچک نکروز شده (قهوه‌ای و خشک) به ویژه در نزدیکی حاشیه و نوک برگ‌ها نمایان می‌شود (سوختن نوک برگ). کوچک شدن برگ‌ها، بدشکلی و پیچ خوردگی لبه‌های برگ از سایر علائم کمبود منگنز می‌باشند. در صورت ادامه یافتن فرایند کمبود، لکه‌های قهوه‌ای (نکروز) کل سطح برگ را فراگرفته و منجر به قهوه‌ای و پژمرده شدن برگ‌ها می‌شود. علائم کمبود منیزیم نیز مشابه منگنز می‌باشد، ولی در کمبود منیزیم علائم در برگ‌های پیرتر اتفاق می‌افتد.

کمبود منگنز در خاک های شنی و خاک های ارگانیک با اسیدیته بالای ۶، خاک های فرسایش یافته و خاک‌های مناطق گرمسیری بسیار شایع می‌باشد. در حالی که در خاک‌های اسیدی، دسترسی به این عنصر افزایش می‌یابد. استفاده بیش از حد و نامتعادل از کودها سبب می‌شود که عناصر میکرو برای جذب شدن توسط گیاه به رقابت بپردازند. منگنز نقش مهمی در فتوستز و جذب نیترات ایفا می‌کند و مانند آهن، بور و کلسیم در گیاه غیرمتحرک بوده و معمولا در برگ‌های پایینی (پیر) تجمع می‌یابد و به همین سبب علائم کمبود در برگ‌های جوان ظاهر می‌شوند. محصولاتی که واکنش زیادی به کمبود منگنز نشان می‌دهند و با کوددهی مشکل آن‌هل رفع می‌شود عباتند از: غلات، حبوبات، میوه‌های هسته‌دار، نخیلات، مرکبات، چغندرقند و کلزا.

استفاده از کودها، مالچ‌های ارگانیک و کمپوست برای تعادل‌بخشی به موادمغذی خاک و بهبود pH آن توصیه می‌شود. این مواد دارای عناصر ارگانیک بوده و میزان هوموس خاک و همچنین ظرفیت نگهداری آب در خاک را افزایش می‌دهند و سبب کاهش pH خاک می‌شوند.

باتوجه به محصول موردنظر و pH خاک، یک برنامه کوددهی مناسب و متعادل توصیه می‌شود. گیاهان از طریق برگ‎های خود منگنز را بصورت یون (مانند ریشه) جذب می‌کنند. مرسوم‌ترین کود منگنز، سولفات منگنز می‌باشد که از طریق محلول‌پاشی برگ‌ها و یا اضافه کردن به خاک در جبران کمبود منگنز موثر می‌باشد. در شرایطی که pH خاک مطلوب ‌باشد ولی با کمبود منگنز در خاک روبرو باشیم، بهتر است منگنز را روی برگ‌ها محلول‌پاشی کنیم. استفاده صحیح و در مقدار مناسب از منگنز حائز اهمیت می‌باشد.