نام بیماری: کمبود آهن

• برگها از حاشیه شروع به زرد شدن می کنند.

• رگبرگ ها سبز می مانند.

• در مراحل بعدی برگ ها به رنگ زرد مایل به سفید با لکه های قهوه ای در می آیند.

• کاهش رشد

کمبود آهن در ابتدا سبب زرد شدن برگ های جوان بخش بالایی گیاه شده ولی رگبرگ میانی و رگبرگ های فرعی سبز باقی می مانند (زردی بین رگبرگی). در صورتی که هیچگونه اقدام مدیریتی جهت کمبود آهن صورت نگیرد، در مراحل بعدی، تمام سطح برگ به رنگ زرد مایل به سفید درآمده و لکه های نکروزه (قهوه ای رنگ) تمام سطح برگ را می پوشانند. اغلب لکه های نکروزه در حاشیه برگ ایجاد می شوند به نحوی که گیاهانی که دچار کمبود شده اند را می توان به آسانی از فاصله دور در مزرعه شناسایی کرد. کلروز (زردی) و نکروز شدن برگ ها موجب کاهش محتوای کلروفیل، کاهش فتوسنتز، تاخیر در رشد و کاهش پتانسیل عملکرد گیاه می شود.

کمبود آهن در خاک های آب شویی شده ی مناطق گرمسیری یا در خاک هایی که زهکشی مناسبی ندارند بخصوص در بهارهای خنک و مرطوب می تواند یک مشکلی جدی باشد. سورگوم، ذرت، سیب زمینی و لوبیاها محصولاتی هستند که به شدت تحت تاثیر کمبود آهن قرار می گیرند، در حالیکه گندم و یونجه کمترین حساسیت را به کمبود آهن نشان می دهند. به نظر می رسد جذب آهن توسط گیاه و میزان عملکرد با میزان کربن کلسیم (CaCO3) در خاک و pH آن ارتباط مستقیم داشته باشد. در خاک های آهکی، قلیایی (pH 7.5 یا بالاتر) کمبود آهن در گیاهان بیشتر اتفاق می افتد. آهن برای فتوسنتز و همچنین بزرگ شدن و حفظ گره های ریشه در حبوبات اهمیت دارد. بنابراین کمبود آهن به شدت موجب کاهش توده گره های ریشه، تثبیت نیتروژن و عملکرد محصول می شود. سطح بحرانی آهن در گیاه حدود 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک می باشد. همچنین کمبود آهن موجب افزایش جذب و تجمع کادمیوم در گیاهان می شود.

کشاورزان خرده پا می توانند از کودبرگ های تهیه شده از خاکستر گزنه و عصاره جلبک استفاده کنند. استفاده از کودهای حیوانی، گیاهی و کمپوست ها سبب افزایش میزان آهن خاک می شود. کاشت گیاه قاصدک در مجاورت محصولات، آهن مورد نیاز را در دسترس آنها (به ویژه درختان) قرار می دهد.

برای کوددهی از کودهای دارای آهن استفاده کنید. آهن بخش جدایی ناپذیر از کودهای کامل است. استفاده از اکسید نیتریک (NO) باعث کاهش زردی بین رگبرگی و بهبود رشد گیاهانی می شود که در خاکهای آهکی دچار کمبود آهن شده اند. همچنین این ترکیب می تواند آهن را راحتتر در دسترس گیاه قرار دهد. به عنوان مثال در صورت کمبود شدید آهن می توان سولفات آهن (5 گرم در لیتر) به همراه اسید سیتریک (1 گرم در لیتر) را در آب رقیق کرده و دو بار با فاصله یک هفته اسپری کرد.