نام بیماری: موزائیک انجیر

• علائم موزاییک زرد رنگ در سطح برگ‌ها.

• توسعه علائم و احاطه شدن لکه‌ها با حاشیه قرمز - قهوه‌ای و بدشکلی برگ‌ها.

• علائم موزاییک و لکه‌های حلقوی در سطح میوه‌ها.

• کاهش اندازه ، بدشکلی و ریزش زودتر از موعد میوه‌ها.

علائم بیماری ویروس موزائیک انجیر در برگ‌ها و میوه‌های انجیر مشهود می‌باشد. علائم اولیه در برگ‌ها شامل ظهور علائم موزاییک به رنگ سبز تا زرد می‌باشد. لکه‎ های موزاییکی با حاشیه زرد به اشکال مختلف در سطح برگ‌ها توسعه یافته و با گذشت زمان و در اواخر فصل توسط حاشیه قهوه‌ای متمایل به قرمز احاطه شده و غالبا دچار بدشکلی می‌شوند. علائم مشابه برگ‌ها، در میوه‌ها نیز ظهور می‌یابد ولی شدت علائم در میوه‌ها کمتر می‌باشد. میوه‌های انجیر آلوده به بیماری علاوه بر لکه‌های حلقوی و نوارهای طولی زرد رنگ، از حد طبیعی کوچکتر بوده و فاقد شکل طبیعی می‌باشند و عمدتا میوه‌ها پیش از موعد می‌ریزند. در ارقام حساس، اندازه میوه و محصول نهایی کاهش می‌یابد.

عامل بیماری ویروس موزاییک انجیر (Ficus mosaic virus (FMV می‌باشد. این ویروس قابلیت انتقال با بذر را نداشته ولی توسط اندام‌های رویشی و پیوندک‌های آلوده انتقال می‌یابد. کنه‌های اریوفیده ناقل طبیعی ویروس موزاییک انجیر می‌باشند و شته‌ها و شپشک‌ها نیز در انتقال و پراکنش بیماری نقش موثری دارند. کنه‌های آلوده با تغذیه از سطح زیرین برگ‌های آلوده، ویروس را کسب می‌کنند و حتی پس از پوست اندازی قادر به انتقال ویروس به گیاهان سالم می‌باشند.

بکارگیری عوامل کنترل بیولوژیک در جهت کنترل ناقل بیماری توصیه می‌شود. از کنه‌های شکارگر و کفشدوزک‌ها می‌توان برای کنترل جمعیت حشرات ناقل بیماری (کنه اریوفید) در باغات انجیر بهره برد. همچنین می توان با اسفاده از روغن نیم و اسپری کردن گوگرد جمعیت کنه ها را کاهش داد. شستشوی با آب منجر به کاهش جمعیت مراحل اولیه کنه اریوفید انجیر می گردد. دو الی سه نوبت آبشویی در فواصل 7 الی 10 روز بخشی از جمعیت کنه اریوفید انجیر را کنترل می نماید.

تاکنون روش شیمیایی موثری برای کنترل بیماری ‌های ویروسی معرفی نشده است، لذا گام مهم و موثر در مدیریت بیماری‌های ویروسی اقدامات پیشگیرانه می‌باشد. استفاده از روش‌های شیمیایی در کنترل ناقلین بیماری موثر می‌باشد. در مبارزه با این بیماری، کنترل جمعیت کنه ناقل توصیه می‌شود. استفاده از کنه‌کش‌های تجاری می‌تواند سطح جمعیت ناقلین را کنترل کند. در اواسط اسفند ماه انجام محلول پاشی با یکی از کنه کش های آپولو (کلوفنتزین 50% سوسپانسیون) ، اورتوس (فن پیروکسی میت 5% سوسپانسیون)، باروک (اتوکسازول 10% سوسپانسیون)، نیسورون (هگزی تیازوکس 10% امولسیون) مخلوط با 50 سی سی روغن باغبانی ولک در 100 لیتر آب بر روی تمامی اندام های هوایی درختان انجیر باعث کاهش قابل توجه جمعیت کنه اریوفید ناقل ویروس موزائیک انجیر می شود. همچنین از غلظت های کمتر کنه کش های پراید (فنازوکوئین 5% سوسپانسیون)، انویدور (اسپیرودیکلوفن 24% سوسپانسیون)، باروک و نیسورون در صورت نیاز برای سمپاشی مجدد می توان استفاده و مصرف سم را تا 24 درصد کاهش داد.