نام بیماری: لکه آلترناریایی پنبه

• لکه های قهوه ای تا خاکستری با حاشیه های بنفش روی برگ ها.

• مرکز لکه ها خشک شده و ممکن است بریزند.

• لکه های فرو رفته کوچک روی ساقه ها.

• ریزش جوانه های گل.

علائم بیماری لکه آلترناریایی پنبه بر روی برگ ها و براکته ها به صورت لکه های کوچک و دایره ای با رنگ قهوه ای تا قهوه ای مایل به زرد با حاشیه بنفش می باشد که اندازه قطر آنها از 1 تا 10 میلیمتر متغیر می باشد. این لکه ها غالباً رشد متحدالمرکزی داشته و در سطح فوقانی بیشتر دیده می شوند. با بزرگ شدن لکه ها، مرکز آنها به تدریج خشک و خاکستری شده، گاهی اوقات شکاف خورده و در نهایت ریزش می کنند (غربالی شدن). همچنین ممکن است این لکه ها با هم ادغام شده و نواحی خشک بدون شکل هندسی در وسط پهنک برگ ایجاد کنند. تحت شرایط مرطوب، قارچ ها مقدار قابل توجهی اسپور تولید و آزاد می کنند، که ممکن است ظاهری سیاه و دوده مانند به لکه ها بدهد. در ساقه ها نیز لکه ها به صورت نقاط کوچک فرو رفته بوده که بعدها به شانکر (زخم) تبدیل شده و باعث ترک خوردن بافت می شوند. در آلودگی های شدید، ممکن است جوانه های گل ریخته و در نهایت منجر به عدم رشد قوزه پنبه شود.

بیماری لکه آلترناریایی پنبه توسط چهار گونه قارچ Alternaria macrospora، Alternaria alternata، Alternaria gossypina و Alternaria Gossypium در کشورهای مختلف ایجاد می شود. عامل این بیماری در صورت عدم دسترسی به بافت های زنده یا میزبان جایگزین، روی بقایای پنبه زنده می ماند. عامل بیماریزا از طریق اسپورهای هوازاد و قطرات آب به گیاهان سالم منتقل می شود. آب و هوای مرطوب و دمای حدود 27 درجه سانتیگراد شرایط مطلوبی را برای تولید اسپور در درون لکه های برگی و ایجاد آلودگی فراهم می کند. گیاهان در مرحله گیاهچه و در اواخر فصل در دوران پیری برگ بیشترین حساسیت را به این بیماری دارند. خطر ابتلا به بیماری از برگ های پایین به سمت برگ های بالای پنبه کاهش می یابد. تحت شرایط مساعد برای رشد قارچ، واریته های حساس پنبه بویژه ساقه های دارای قوزه می توانند تعداد زیادی از برگ های خود را به سرعت از دست بدهند (ریزش برگ). با افزایش تنش های فیزیولوژیکی یا تغذیه ای علائم بیماری توسعه پیدا می کند.

تحقیقات نشان داده که تیمار بذر با سودوموناس فلورسنس (10 گرم در یک کیلوگرم بذر) و محلول پاشی 0.2 درصد با فاصله هر 10 روز باعث کاهش قابل توجه بیماری لکه آلترناریایی پنبه می شود.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. معمولاً این بیماری عملکرد را به اندازه ای کاهش نمی دهد که استفاده از یک قارچکش قابل توجیه باشد. ضدعفونی بذر پنبه با قارچکش کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام) به میزان 4 تا 6 در هزار در پیشگیری و کنترل بیماری موثر می باشد. سمپاشی مزرعه بلافاصله بعد از ظهور برگهای اولیه سبب کاهش میزان گسترش بیماری می شود که باید هفته ای یکبار تکرار شود. برای این منظور می توان از قارچکش های مانکوزب 80% (دیتان ام-45) به میزان 2.5 در هزار و یا پروپیکوناوزل 25% (تیلت) به میزان 0.5 تا 1 در هزار برای كنترل لكه برگ آلترناریایی پنبه استفاده نمود.